AB Yaptırımları ve Ceza Sorumluluğu: Türk Şirketleri için Riskler ve Korunma Yolları
Küresel jeopolitik gerilimlerin artmasıyla birlikte uluslararası yaptırımlar daha sert bir hal alıyor. Avrupa Parlamentosu ve Konseyi’nin 24 Nisan 2024 tarihli 2024/1226 sayılı Direktifi, Rusya’ya yönelik kısıtlamaların ihlaline cezai sorumluluk getiriyor. Güney Kıbrıs, Çekya ve Macaristan gibi AB ülkeleri bu kuralları ulusal mevzuatlarına entegre etti ve bu durum Türk şirketleri için ciddi riskler oluşturuyor.
Rus-Türk Hukuk Şirketi olarak, uluslararası hukuk uzmanlarımızla Türk şirketlerinin uluslararası faaliyetlerine tam destek sağlıyor, yaptırımlara karşı koruma stratejileri sunuyoruz.
rt-union.com/tur adresinden danışmanlık alarak işlemlerinizi uluslararası hukuka uygun şekilde yapılandırabilirsiniz.
AB Yaptırımlarında Cezaileştirme Nedir: 2024/1226 Direktifi’nin Özü
2024/1226 sayılı AB Direktifi, yaptırım rejimlerini ihlal eden suçların tanımlarını ve cezai yaptırımların çerçevesini belirliyor. AB yönetmeliklerinden farklı olarak, bu direktif üye ülkelerin ulusal yasalarına entegre edilmesini gerektiriyor. Böylece, yaptırım altındaki kişi veya kurumlara fon veya ekonomik kaynak sağlanması durumunda gerçek ve tüzel kişiler cezai sorumluluğa tabi tutulabiliyor.
Temel Noktalar
Kapsam: Rus bankaları, şirketleri ve yaptırım listelerindeki bireylerle finansal işlemleri yasaklayan Rusya karşıtı yaptırımlar.
Uygulama tarihi: İlk olarak 20 Mayıs 2025 olarak belirlenmiş olsa da, Avrupa Komisyonu 24 Temmuz 2024’te 18 ülkeye acil önlem çağrısı yaptı. Ekim 2024 itibarıyla Estonya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Slovakya, Finlandiya, İsveç, Güney Kıbrıs, Çekya ve Macaristan bu kuralları uygulamaya aldı.
İhlallerin geniş yorumu: “Kaynak sağlama” kavramı, para transferlerinden Rusya bağlantılı işletmelere danışmanlık hizmetlerine kadar her türlü finansal etkileşimi kapsıyor.
Bu yaptırımlar, AB’de varlıkları olan Türk şirketleri için riskleri artırıyor ve sınır ötesi faaliyetleri karmaşıklaştırıyor.
AB Ülkelerinde Cezai Sorumluluk: Güney Kıbrıs’ın Risk Merkezi Olarak Önemi
Güney Kıbrıs, Türk şirketlerinin sıkça tercih ettiği bir yatırım merkezi olarak, direktifi uygulayan öncü ülkelerden biri oldu. “Birlik Kısıtlayıcı Tedbirlerinin İhlalinin Cezaileştirilmesi Yasası” ile yaptırım ihlallerine cezai yaptırımlar getirildi.
Eurostat verilerine göre, 2023’te Güney Kıbrıs’ta 37.127 Rus vatandaşı ikamet iznine sahipti ve 2007–2020 yıllarında 6.779 yatırımcı, çoğunlukla Rusya’dan, yatırım yoluyla vatandaşlık aldı (Migration Policy Institute).
Güney Kıbrıs’ın Yetki Alanı Şunları Kapsar
Güney Kıbrıs vatandaşları ve ikamet izni sahipleri.
Güney Kıbrıs’ta yerel şirketler veya bankalar kullanılarak işlenen suçlar.
Güney Kıbrıs’ta “sürekli ikametgahı” olan veya Güney Kıbrıslı bir tüzel kişi adına hareket edenlerin ülke dışında işlediği ihlaller.
Güney Kıbrıs’ta Cezalar
Bireyler için: 5 yıla kadar hapis ve 100.000 €’ya kadar para cezası.
Tüzel kişiler için: Yıllık cirodan %1–5 oranında veya 40 milyon €’ya kadar para cezası, lisans iptali, kamu ihalelerinden men ve şirketin kapatılması.
Benzer cezalar diğer ülkelerde de geçerli: İsveç’te 6 yıla kadar hapis, Letonya’da büyük ihlaller için 12 yıla kadar hapis. Yaptırım altındaki bankalarda hesap bulundurmak, yaptırım listesindeki şirketlerde çalışmak veya Rus işletmelerine hizmet sağlamak ihlal olarak değerlendirilebilir.
Türk Şirketleri İçin Sonuçlar: Finansal Kayıplardan Cezai Risklere
Türk şirketleri, özellikle AB ve Rusya ile ticaret yapanlar, bu yaptırımlardan doğrudan etkileniyor. Türkiye’nin Rusya ile ekonomik bağları (2023’te ikili ticaret hacmi 47 milyar USD, Türkiye İstatistik Kurumu verileri) ve AB ile Gümrük Birliği anlaşması, Türk firmalarını yaptırımlara uyum konusunda hassas bir konuma getiriyor.
Risk Örnekleri
Finansal işlemler: Yaptırım altındaki Rus bankalarında (ör. Sberbank, VTB) hesaplar cezai soruşturma nedeni olabilir.
Kurumsal faaliyetler: AB yaptırım listesindeki şirketlerle çalışmak veya Rus işletmelerine danışmanlık, lojistik gibi hizmetler sunmak.
Sınır ötesi işlemler: Güney Kıbrıs üzerinden yapılan ihracat/ithalat, Rusya’ya sevkiyatı gizliyorsa risk taşıyor.
Türk Şirketleri İçin Sonuçlar
Uyum (compliance) maliyetlerinde artış.
AB bankaları ve ortaklarından hizmet reddi.
İtibar kaybı ve varlıkların dondurulması.
Türk yöneticiler veya hissedarların AB’de cezai kovuşturma riski.
Rus-Türk Hukuk Şirketi olarak, 2024’te yaptırımlarla ilgili danışmanlık taleplerinde %40 artış gözlemledik. Hukuki destek olmadan cezai riskler kaçınılmazdır.
Riskleri Azaltma: Rus-Türk Hukuk Şirketi’nden Stratejiler
Uluslararası hukukta uzmanlaşmış Rus-Türk Hukuk Şirketi, Türk şirketlerinin uluslararası faaliyetlerine tam destek sunuyor. Denetim, yeniden yapılandırma ve tahkim davalarında uzmanlığımızla yaptırımlara karşı koruma sağlıyoruz.
Uyum Önerileri
Varlık denetimi: AB yaptırım listelerine uyumluluğu kontrol etmek için OFAC ve EU Sanctions Map kullanımı.
İşletme yeniden yapılandırması: Varlıkların cezai sorumluluk olmayan bölgelere (ör. Türkiye, BAE) taşınması.
Sözleşme koruması: Sözleşmelere yaptırımlara ilişkin mücbir sebep maddeleri eklenmesi ve iş ortaklarının durum tespiti (due diligence).
Cezai savunma:AB mahkemelerinde temsil, temyiz ve uzlaşma görüşmeleri.
Kurumsal vatandaşlık: Güney Kıbrıs gibi “riskli” ülkelerdeki ikamet/vatandaşlık statüsünün gözden geçirilmesi; Portekiz veya Yunanistan gibi alternatifler.
Tecrübemiz: 2023–2024 döneminde 50’den fazla müşteriyi, toplamda 10 milyon €’yu aşan AB cezalarından koruduk.
rt-union.com/tur adresinden danışmanlık alarak güvenliğinizi sağlayın.
Sonuç: Yaptırımlar Zorluk, Ama Kader Değil
AB’nin cezai sorumluluk getiren yaptırımları, uluslararası ticarette yeni bir dönemi işaret ediyor. 2024/1226 Direktifi ve özellikle Güney Kıbrıs’taki ulusal yasalar, Türk şirketleri için riskleri artırıyor.
Ancak doğru stratejiyle bu riskler yönetilebilir. Rus-Türk Hukuk Şirketi, Türk şirketlerinin uluslararası faaliyetlerine tam destek sunarak küresel bağlamda sürdürülebilir yapılar oluşturuyor.